ŠOKANTNA UPOZORENJA DR NESTOROVIĆA: Pulmolog ukazao na veliki problem, a najugroženija su djeca!
- EFEKTI aerozagađenja nisu ograničeni samo na disajne puteve, već i na sve druge organe. Postoji jasna korelacija broja oboljelih od karcinoma i stepena aerozagađenja, a slično je sa svim drugim bolestima – kaže pulmolog prof. dr Branimir Nestorović.
Posljednjih dana i nedelja vazduh ima i boju i miris. Iz godine u godinu raste broj djece sa respiratornim problemima, a teški metali koje udišemo trajno se nastanjuju u našem organizmu i izazivaju brojna oboljenja.
- Aerozagađenje spada među najvažnije uzroke oboljevanja i smrti prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije. Drugi uzrok je zagađenje bukom. Kada sam počeo da se bavim ovim poslom, broj djece sa oboljenjima respiratornog trakta je bio nizak (ispod jedan odsto sve dece). Trenutne procene su da skoro svako šesto dijete ima astmu, preko 20 odsto alergijsku kijavicu, a u porastu su i druge bolesti respiratrornog trakta (uključujući respiratorne infecije). Ja sam uvijek ambulantu na Klinici radio srijedom, broj pacijenata je sa pet do 10 početkom karijere narastao na 30 do 40.
Pulmolog je otkrio i koje su najagresivnije čestice za naša pluća.
- Iako se mnogo priča o česticama (POM2,5 i PM10), gasovi su znatno važniji, jer prodiru dublje u disajne organe. Čestice izazivaju oboljenja gornjih disajnih puteva i velikih disajnih puteva (sinuzitise, bronhitise, stvaranje sekreta).
Gasovi su uzrok astme, hronične opstruktivne bolesti, a vjerovatno i karcinoma (ovdje se posebno izdvajaju gasovi koji nastaju sagorijevanjem filtera cigareta – koji je sačinjen od celuloza aceteta). Najagresivniji je sumpor dioksid, koji nastaje sagorijevanjem uglja u elektranama, ali ne treba zaboraviti ni ozon (stvaraju ga motori sa unutrašnjim sagorijevanjem, posebno dizel motori).
Kaže i da oštećenja pluća djece koja imaju manje od tri godine mogu da ostave trajne posljedice.
- Najosjetljivija su djeca do treće godine, jer se njihova pluća nalaze u fazi razvoja. Oštećenja u tom periodu mogu da ostave trajne posljedice. Ova grupa je takođe veoma osetljiva na virusne infekcije, a one dodatno pogoršavaju oštećenje pluća izazvano aerozagađenjem.
Zagađeni vazduh može dovesti i do kasnijih bolesti.
- Najčešće su astma i hronična opstruktivna bolest pluća, a kod gornjih disajnih puteva hronični sinusitisi. Oštećenje pluća aeozađenjem dovodi do smanjenja otpornosti na različite infektivne uzročnike, pa je poznata pojava da stanovnici gradova gdje je aerozagađenje visoko često imaju napade otežanog disanja ili ponavljanih zapaljenja pluća.
Nestorović otkriva i da li aerozagađenje izazva i određene alergijske reakcije.
- Oštećenje sluzokože dovodi do olakšanog prodiranja alergena kroz sluzokožu disajnih puteva, a ovo olakšava nastajanja alergijske senzibilizacije. Radovi iz Japana ukazuju da je procenat oboljelih od astme direktno proporcionalan udaljenosti kuće od auto-puta. Takođe, čestice alergena (posebno polena) vezuju se za čestice aerozagađenja. Tako se lakše udišu, udahnute dovode do zapaljenja sluzokože, a ovako zapaljena sluzokoža često postaje alergijska. Aerozagađenje, alergeni i virusi su zajednični u nastupu rema našim disajnim putevima.
Na pitanje: Može li zagađen vazduh sistemski oštetiti cio organizam, Nestorović odgovara:
- Kao posljedica unošenja čestica aerozagađenja, javlja se povećano stvaranje slobodnih radikala kiseonika (a oni su osnovni faktor oštećenja naših tkiva i DNK). Efekti aerozagađenja nisu ograničeni samo na disajne puteve, već i na sve druge organe. Postoji jasna korelacija broja oboljelih od karcinoma i stepena aerozagađenja, a slično je sa svim drugim bolestima. Teški metali iz fosilnih goriva se deponuju trajno u oragnizmu i imaju brojne negativne posljedice.
Kao najbolju zaštitu, Nestorović navodi specijalizovane maske.
- Specijalizovane maske (N95 i N99) smanjuju količinu udahnutih čestica za 40 do 70 odsto, na gasove ne utiču (sem ako imaju filter od aktivnog uglja, koji se mora povremeno mijenjati). Hirurške i platnene maske su od male pomoći. Kvalitetni prečišćivači vazduha mogu biti od pomoći, jer smanjuju broj čestica i gasova na niske vrijednosti. Posebno su dobri oni sa visokim vrednostima cirkulacije vazduha, jer omogućavaju da se poslije provjetravanja prostorija, vazduh profiltruje za oko šest do 10 minuta. Ovo naročito važi sa stanove pored puta ili u centru grada.
Savjet za ishranu su prirodni antioksidansi.
- Prirodni antioksidansi su najbolje rješenje (od vitamina C, kvercetina iz crnog luka, resveratrola iz crnog vina). Oni antagonizuju oksidativne procese koji se ubrzavaju pod uticajem aerozagađenja. Ishrana bogata voćem i povrćem ima odlične efekte na sve životne procese, od starenja do učestalosti karcinoma i hroničnih bolesti.
Korijander spada u jake antioksidanse, poboljšava funkcionisanje imunog sistema, snižava šećer u krvi. Sok od cvekle uklanja sve teške metale iz našeg organizma, a voda bogata silicijumom jedina može da ukloni aluminijum, koga ima u izobilju u ambalaži i hranu (dodaje se da produži rok trajanja, jer smanjuje procenat kiseline u proizvodi).
Nestorović kaže da je bolje šetati pored rijeka.
- Najbolje je da se izlazi oko podneva, posebno kada je prisutno strujanje vazduha (vetar odnosi čestice i gasove). Treba se šetati pored rijeka, jer voda rastvara gasove iz aerozagađenja, pa je njihova koncentracija na tim mjestima manja.
Izvor: Blic
